Một trong số những băn khoăn thường gặp nhiều nhất đối với các bạn tân sinh viên chính là việc học tiếng Nhật, vì rằng chắc các bạn cũng biết APU có chương trình học bắt buộc, mà tiếng Nhật thì không phải là một ngôn ngữ dễ dàng. Vì thế, mình xin tổng vài kinh nghiệm cá nhân của mình (một người mù lòa tiếng Nhật trước khi qua APU) về việc học tiếng Nhật tại APU, hi vọng nó sẽ giúp các bạn giải đáp những băn khoăn về vấn đề này.
Việc học tiếng Nhật có cần thiết không?
--> Chắc chắn là có. Vì dù APU có là trường quốc tế và các bạn học bằng tiếng Anh, nhưng các bạn vẫn phải đối diện với sự thật rằng APU ở Nhật và sẽ có vô vàn trường hợp mà các bạn cần dùng đến tiếng Nhật. Từ những việc đơn giản như đi lại, mua sắm, ăn uống đến những việc phức tạp hơn như kí hợp đồng, làm việc, các bạn đều cần sử dụng tiếng Nhật. Chúng ta có thể nhờ sự trợ giúp từ các anh chị giỏi tiếng Nhật hay các bạn Nhật, nhưng không nên quá phụ thuộc vào sự giúp đỡ từ người khác. Vì thế, việc học tiếng Nhật giúp các bạn có thể tự lập và thích nghi tốt hơn với cuộc sống tại Nhật. Một lí do nữa cho việc học tiếng Nhật là APU bắt buộc bạn phải học đủ 16 tín chỉ tiếng Nhật để có thể tốt nghiệp.
Khi bắt đầu học tại APU, nếu bạn không học tiếng Nhật trước, thì nhà trường sẽ tự động đăng kí cho bạn học 3 lớp tiếng Nhật cơ bản (Foundation I – II – III, 12 credit) vào kì 1 và lớp Intermediate (4 credit) vào kì 2. Như vậy có nghĩa là ít nhất bạn cũng phải hoàn thành trình độ Trung cấp để có thể tốt nghiệp APU. Nếu không may, bạn trượt (tức nhận F) một trong số các lớp bắt buộc này, thì bạn sẽ không được nhận credit, đồng thời trường cũng sẽ tự động đăng kí cho bạn học lại các lớp đã fail vào kì tiếp theo, cho đến khi nào bạn hoàn thành lớp Intermediate. (Trường hợp bạn đã học tiếng Nhật trước khi nhập học, có khả năng bạn sẽ được miễn học các lớp cơ bản này, mình sẽ giải thích kĩ hơn ở phần sau.) Hơn thế nữa, việc có một vốn tiếng Nhật sẽ đem đến cho bạn nhiều lợi thế tại APU, không những là cơ hội giao lưu với các bạn Nhật, mà còn có cả cơ hội giành được nhiều học bổng giá trị, do phần lớn các học bổng tại APU sẽ yêu cầu bạn viết bằng tiếng Nhật.
Các lớp tiếng Nhật tại APU
--> Chương trình học tại APU được phân theo 4 trình độ cơ bản bao gồm:
* Foundation I – II – III (mỗi lớp foundation là 4 credit, thường sẽ học trong kì học đầu tiên, tức nếu học từ Foundation I bạn sẽ có 4*3=12 tín chỉ)
* Intermediate (thường sẽ học trong kì tiếp theo, 4 credit, thêm 12 credit từ học kì trước là bạn sẽ hoàn thành 16 credit bắt buộc cho tiếng Nhật)
*. Pre-Advanced (các bạn tự đăng kí môn, 4 credit)
* Advanced (các bạn tự đăng kí môn, 4 credit)
Sau trình độ Advanced có lớp Career Japanese, lớp học tập trung vào dạy các kĩ năng tiếng Nhật cho các bạn muốn tìm việc tại Nhật (như viết CV, phỏng vấn). Lớp học đòi hỏi trình độ khá cao, nhưng rất bổ ích cho các bạn có ý định làm việc tại Nhật.
Ngoài ra còn có các lớp dạy các kĩ năng riêng như lớp Project A (kĩ năng Kanji), Project C (kĩ năng nói), Project F (kĩ năng viết report). Các lớp project này thường có 2 credit, bạn nên tham khảo syllabus cũng như kinh nghiệm của mọi người về nội dung lớp học.
Thi xếp lớp tiếng Nhật
--> Trước khi bước vào kì đầu tiên tại APU, tất cả mọi sinh viên đều sẽ phải tham dự kì thi xếp lớp tiếng Nhật. Bài thi là một bài kiểm tra nhỏ, thường bao gồm 3 vòng: thi giấy, thi làm test trên máy tính, và một vòng phỏng vấn. Chỉ khi bạn vượt qua vòng thi giấy thì bạn mới có thể bước tiếp vào các vòng tiếp theo. Thường thì có nhiều bạn học sinh khá lo lắng với kì thi này, nhưng mình thấy các bạn nên thoải mái, vì mục đích của bài thì chỉ để đưa các bạn vô đúng lớp tiếng Nhật với trình độ của mình, chứ hoàn toàn không ảnh hưởng đến kết quả học tập sau này. Nếu bạn không làm tốt bài test, thì bạn sẽ được xếp học lại từ lớp cơ bản nhất, là Foundation I. Còn nếu bạn đã có vốn tiếng Nhật trước khi qua APU, thì bạn có thể sẽ được miễn (exempt) các lớp cơ bản, khi đó trường sẽ chuyển các credit bắt buộc trong môn tiếng của bạn thành General Electives, nghĩa là bạn không cần phải học lại các lớp đó mà có thể để dành chỉ để học các môn khác.
** Ví dụ, nếu sau kì thi xếp lớp, các bạn được miễn lớp Foundation I, thì trường sẽ chỉ đăng kí cho các bạn học các lớp Foundation II – III vào kì đầu tiên, và 4 credit của Foundation I bạn có thể dùng để đăng kí các môn học khác. Lưu ý là trường chỉ miễn việc học tiếng Nhật cho các bạn, chứ không phải miễn cho bạn 4 tín chỉ nhé! Những bạn có trình độ cao (hơn Intermediate của APU) thì có thể được miễn học tiếng Nhật bắt buộc (bạn vẫn có thể đăng kí học các lớp tiếng Nhật từ Pre-Advanced trở lên nếu muốn) chuyển cả 16 chỉ tiếng Nhật thành General Electives để dành học được thêm nhiều môn khác.
Nên chuẩn bị gì trước khi qua APU?
--> Đối với các bạn tân sinh viên sắp sang APU mà chưa biết tiếng Nhật, hẳn các bạn dù ít hay nhiều cũng đang chuẩn bị chút vốn tiếng Nhật trước khi lên đường. Mọi người cũng thường lo lắng, không biết mình học bao nhiêu là đủ. Theo kinh nghiệm cá nhân, thì mình thấy các bạn không nên quá lo lắng về việc học tiếng Nhật trước khi qua APU. Vì các bạn sau khi qua đây thì sẽ được đón từ sân bay về trường, mọi tài liệu của trường cũng đều bằng tiếng Anh, và luôn có các staff biết tiếng Anh giúp đỡ các bạn, nên bạn không cần lo lắng việc bị lạc, hay gặp rắc rối vì mù tiếng Nhật.
Tuy nhiên, điều này cũng không có nghĩa bạn không cần chuẩn bị gì cả. Trước khi xuất phát, các bạn sẽ thấy mình nhận được một quyển sách dạy tiếng Nhật (Tobira màu xanh lá) từ APU cùng với các tài liệu xin visa v.v Quyển sách cung cấp cho bạn vài mẫu đối thoại đơn giản, và bảng chữ cái Hiragana và Katakana, và trường gửi cho bạn cuốn sách ấy cũng có dụng ý muốn bạn học trước một chút.
Thật sự thì các lớp tiếng Nhật không có nhiều thời gian để bắt đầu dạy các bạn hai bản chữ cái cơ bản từ đầu, vì vậy thường thì bạn cần phải học trước ít nhất là bảng chữ cái. Nếu bạn không thuộc bảng chữ cái, thì bạn sẽ phải tham gia một khóa học phụ đạo cấp tốc “Hiragana Session” vào mỗi tối. Mình thấy việc này khá mất thời gian, nên mình nghĩ các bạn vẫn nên chuẩn bị trước cho mình ít nhất là bảng chữ Hiragana. Nếu các bạn có thể trang bị Katakana, thì sẽ rất hữu dụng cho việc sinh sống, vì Katakana khá giống tiếng Anh, chúng ta có thể đọc Katakana mà đoán nghĩa. Nói chung, việc học tiếng Nhật thì càng nhiều càng tốt tùy thời gian của các bạn.
Có nên học từ Foundation I?
--> Khi thi xếp lớp, nhiều bạn cũng được khuyên là nên bỏ giấy trắng, để học lại từ Foundation I bất kể trình độ của bạn, cho dễ mà lại nắm chắc kiến thức. Tuy nhiên, mình thấy cách làm này cũng có vài bất cập nên hãy cùng điểm qua những mặt lợi và hại:
* Thứ nhất, bạn phải học lại những gì mình đã biết, vốn khá nhàm chán.
* Thứ hai, việc được miễn tiếng Nhật đem lại cho bạn cơ hội được tận hưởng các môn học khác sớm hơn. Vì đối với các bạn sinh viên kì mùa Thu, nếu bắt đầu học từ Foundation I, bạn sẽ phải dành 12 credit để học tiếng Nhật, 4 credit để học môn Workshop bắt buộc của trường, 2 credit để học môn Introduction to Management (đối với APM), trong khi maximum một kì bạn chỉ có thể học 18 tín chỉ, vậy là các bạn APM thì hầu như không thể chọn them môn nào, còn các bạn APS thì chỉ có thể chọn them 1 môn 2 credit. Vậy thì nếu được miễn tiếng Nhật để được học thêm 1-2 môn nữa không phải khá thú vị sao? Đương nhiên, việc này cũng đồng nghĩa với việc bạn phải học những môn khó hơn so với việc chỉ học lại những gì mình đã biết, quyết định là ở bạn, tùy bạn thích chọn “thử thách” hay “an toàn”.
* Một lí do nữa là lịch học từ Foundation I khá nặng nề, mỗi tuần các bạn có 12 tiết tiếng Nhật, mỗi ngày 3 tiết, mỗi tiết 95 phút. Việc học liên tục và dày đặc thế này dễ khiến các bạn chán nản, học không hiệu quả so với việc được học xen kẽ với các môn khác (các bạn từ Foundation II thì sẽ học mỗi ngày 2 tiết và xen kẽ các môn mình chọn, Foundation III thì mỗi ngày 1 tiết).
* Tuy nhiên, do các lớp Foundation I thường đông, lại học chung với nhau trong một thời gian dài, nên các bạn sẽ có cơ hội giao tiếp và làm quen với nhiều bạn bè quốc tế. Các lớp Foundation II và III thì khá ít lớp, lại học ít nên thường sẽ ít thân hơn. Nói tóm lại, các bạn nên suy nghĩ về trình độ cũng như những mặt được và mất mình đã phân tích để đưa ra quyết định cho mình. Các bạn cũng có thể tham khảo bộ sách giáo khoa của trường (Tobira) tại Coop hay thư viện, để biết các nội dung được dạy trong các lớp Foundation và so sánh với trình độ của bản thân.
Cuối cùng, để khép lại bài viết, mình sẽ chia sẻ một vài kinh nghiệm để học tiếng Nhật tại APU. Theo mình nghĩ có 3 bí quyết cơ bản sau:
1. Chăm chỉ:
Người Nhật rất coi trọng lễ nghĩa và sự siêng năng. Vì vậy, đa phần các lớp tiếng Nhật sẽ có khoảng 10% là điểm attention và participation. Nếu các bạn chuyên cần và làm bài tập đầy đủ, chắc chắn sẽ được các thầy cô đánh giá cao.
2. Tận dụng các cơ hội tại APU:
APU có vô vàn các cơ hội để bạn có thể tiếp cận với người Nhật và luyện tập tiếng Nhật, ví dụ như các lớp exchange, các hoạt động của AP House, các hoạt động local exchange với người dân thành phố (homestay, event v.v). Hãy tận dụng các cơ hội ấy để làm quen và luyện tập tiếng Nhật. Một điều nữa là các bạn SV Nhật cũng bị bắt buộc phải học tiếng Anh như chúng ta bị bắt học tiếng Nhật vậy, vì thế chúng ta cũng có thể giúp đỡ lẫn nhau để cùng học.
3. Tận dụng nguồn tư liệu, sách vở:
APU có trang bị rất nhiều sách vở hỗ trợ việc học tiếng Nhật tại thư viện (lầu 2) và SALC (giữa nhà F tầng 1). Đặc biệt, SALC (Self-Accessed Learning Center) của trường (FB: https://www.facebook.com/apu.salc/) còn có nhiều tài liệu hay (như sách dạy Kanji bằng hình, manga bằng Hiragana, Kanji flashcard, Grammar sheet, phần mềm luyện phát âm), cũng như dịch vụ hỗ trợ học tiếng Nhật hoàn toàn miễn phí, đó là những PA (Peer Advisor) người Nhật rất thân thiện, bạn có thể đến nói chuyện, hay nhờ các bạn ấy sửa bài tiếng Nhật.
Hi vọng bài viết có thể giải đáp các thắc mắc cho các bạn về việc học tiếng Nhật. Chúc các bạn nhiều thành công trên con đường chông gai này!
Bài viết: Nga Nguyen